Wie werkzaam is als publieke handhaver, krijgt vroeg of laat hoogstwaarschijnlijk een keer te maken met agressie. Agressie is echter een vrij breed begrip dat kan verwijzen naar diverse vormen van agressie die stuk voor stuk op een andere manier aangepakt dienen te worden. In dit artikel gaan we in op de verschillende vormen van agressie en hoe je hier als publieke handhaver het beste mee om kunt gaan.
Lees meer over onze speciale training ‘Omgaan met agressie’
De verschillende vormen agressie
In totaal zijn er vier verschillende vormen van agressie, namelijk:
- Expressieve agressie: hierbij uit een persoon zijn ongenoegen, vaak niet gericht op een ander persoon, maar meer op een bepaalde situatie of organisatie.
- Frustratie agressie: als expressieve agressie niet op de juiste manier wordt aangepakt, kan deze vorm van agressie veranderen in frustratie agressie. Dit is het snel en onverwacht tonen van oplopende emoties en het ontstaan van een verminderde controle over het eigen gedrag. Frustraties ontstaan meestal over een dienstverlening of procedure binnen een organisatie en kunnen snel leiden tot een uitbarsting van geweld.
- Instrumentele agressie: verwijst naar het bewust gebruiken van agressie om een bepaald doel te bereiken. Het is dus geen reactie, maar een bewuste actie. Het uiten van dreigingen is een veelvoorkomend verschijnsel van deze vorm van agressie.
- Onbeheerste agressie: wanneer er sprake is van deze vorm van agressie is de persoon in kwestie vaak onvoorspelbaar en snel gewelddadig. De realiteitszin ontbreekt volledig en vaak heeft dat te maken met een verslaving en/of een psychische stoornis.
Er is dus niet slechts één vorm van agressie, maar er bestaan verschillende varianten van dit gedrag. Iedere vorm van agressie vraagt echter om een andere aanpak vanuit het perspectief van een publieke handhaver. De verschillende aanpakken lichten we hieronder toe.
Omgaan met de verschillende vormen agressie
Als u te maken heeft met één van bovenstaande vormen van agressie, dient u hier uiteraard op een bepaalde manier op te reageren als publieke handhaver. Welk gedrag of reactie werkt het beste bij welke vorm van agressie om de agressor te kalmeren?
- Expressieve agressie: bij deze vorm van agressie kunt u het beste reageren door begrip te tonen voor de situatie van de persoon in kwestie en een klantgerichte en probleemoplossende houding aan te nemen. Let op: dit betekent niet dat u geweld moet tolereren.
- Frustratie agressie: de beste manier om frustratie agressie te verminderen, is door de persoon in kwestie serieus te nemen. Neemt u de persoon in kwestie niet serieus, dan is de kans groot dat de agressor nog bozer wordt. Door goed te luisteren, aandacht te besteden en begrip te tonen zal de agressor al snel kalmeren. Verder is het aan te raden om niet in discussie te gaan, maar pas met iemand in gesprek te gaan als de emoties gezakt zijn.
- Instrumentele agressie: het is van belang dat u hier consequent overkomt en de agressor laat weten dat agressief gedrag niet gaat helpen om iets te bereiken. Let er hierbij wel op dat u uw eigen veiligheid niet in gevaar brengt.
- Onbeheerste agressie: het inschakelen van extra hulp (vaak in de vorm van politie) is bij deze vorm van agressie het beste wat u kunt doen. De agressor is onvoorspelbaar en (extreem) agressief. Ga dus niet alleen zelf aan de slag om de agressie te verminderen, maar doe dit samen met anderen.